SECTIO DVODECIMA.

[Sidenote: Munst] Piscium tanta est copia in hac Insula, vt ad altitudinem domorum sub aperto coelo vendedi exponantur.

Sub aperto coelo. Id quidem facere vidimus mercatores extraneos, donec naues mercibus extraneis exonerarint, incipiantque easdem rursus piscibus & reliquis nostratium mercibus onerare. An vero nostri homines id aliquando fecerint, non satis liquet. Certe copiosa illa & vetus piscium abundantia iam desijt, Islandis & istius boni, & aliorum penuria laborare incipientibus, Domino Deo meritum impietatis nostra flagellum, quod vtinam fite agnoscamus, immittente.

The same in English.

THE TWELFTH SECTION.

[Sidenote: Munster] There are so great store of fishes in this Iland, that they are laid foorth on piles to be sold in the open aire, as high as the tops of houses.

In the open aire. In deed we haue seen other country merchants doe so, vntill they had vnladen their ships of outlandish wares, & filled them againe with fishes & with other of our countrey merchandize. But whether our men haue done the like at any time, it is not manifest. [Sidenote: Abundance of fish about island diminished.] Certainly, that plentifull and ancient abundance of fish is now decaied, and the Islanders now begin to be pinched with the want of these and other good things, the Lord laying the iust scourge of our impietie vpon vs, which I pray God we may duely acknowledge.

SECTIO DECIMATERTIA.

[Sidenote: Frisius.] Equos habent velocissimos, qui sine intermissione 30. millaria continuo cursu conficiunt.

Quidam in sua mappa Islandia, 20. millaria comunuo cursu assequi tradit cuiusdam paroscia equos. Sed vtrumque impossibile ducimus. Nam maxima celeritatis & roboris bestias (Rangiferos appellant) scribit Munsterus non nisi 30. millaria 24. horarum spacio conficere.

The same in English.

THE THIRTEENTH SECTION.

[Sidenote: Frisius.] They haue most swift horses, which wil run without ceasing a continual course for the space of 30. leagues.

A Certaine Cosmographer in his Map of Island reporteth concerning the horses of one parish, that they will run 20. leagues at once in a continued race. But we account both to bee impossible. For Munster writeth that those beasts which excell all other in swiftnesse & strength of body, called Rangiferi [Marginal note: Raine deere], cannot run aboue 36. leagues in 24. houres.

SECTIO DECIMAQUARTA.

[Sidenote: Munst.] Cete grandia instar montium prope Islandium aliquando conspiciuntur, qua naues euertunt, nisi tubarum sono absterreantur, aut missis in mare rotundis & vacuis vasis, quorum lusu delectantur, ludificentor. Fit aliquando, vt nauta in dorsa cetorum, qua Insulas esse putant, anchoras figentes. sape periclitentur, vocantur autem eorum lingua Trollwal, Tuffelwalen. i. Diabolica cete.

Instar montium: En tibi iterum, Lector, Munsteri, Telenicis Echo, et cacum, vt dici solet, insomnium. Deformat, me Hercule, adeo mendax et absurda hyperbole historiam, idque tanto magis quanto minus est necessaria. Nam quorsum attinet mentiri Historicum, si historia est rei vera narratio? Quorsum tropicas hyperboles assumet? Quid conabitur persuadere, aut quo pertrahere Lectorem, siquidem nihil nisi simplicem rerum expositionem sibi proponit?

Pictoribus atque, Poetis, Quodlibet audendi semper fuit aqua potestas: Non itidem Historicis.

Dorsa cetorum, qua insulas putant. Nata est hac fabula, vt et reliqua, ex mendacio quodam, vt antiquo, ita ridiculo et vano, cuius ego fidem titiuilitio non emam. Est autem tale: Missos fuisse olim Legatos cum sodalitio monastico, ab Episcopo Bremensi (Brandanus veteribus Noruagis, Crantzio, ni fallor, Alebrandus appellatur) ad fidem Papisticam, qua tum Christiana putabatur, in Septentrione pradicandam et diuulgandam: Eosque, vbi immensum iter Septentrionem versus nauigando consumpsissent ad insulam quandam peruenisse: ibique iacta anchora descensum in Insulam fecisse, focos accendisse: (Nam verisimile est nautas in ipso mari glaciali frigore non parum esse vexatos) et commeatum naualem ad reliquum iter expediuisse. Ast vbi bene ignibus accensis incaluerant foci, Insulam hanc submersam cito euanuisse, nautas autem per prasentem scapham vix seruatos fuisse. Habes huius rei fundamentum, Lector, sed quam incredibile, ipse vides. Quid vero tandem est animi nautis, qui in mari procelloso videntes scopulum, vel, vt Munsterus, Insulam perexiguam emergere, non vitent potius omni studio, allisionem et naufragium metuentes, quam vt in portu parum tuto quiescere tentent? Sed vbi anchora figenda? Solent enim, vt plurimum deesse nautis tam immensi funes, vt in altissimo aquore anchoram demittant: Igitur in dorsis cetorum, respondet Munsterus. Oportet igitur, vestigium vnci prius effodiant. O stultos nautas, balenarum carnem, a terra cespitibus, inter fodiendum, non dignoscentes nec lubricam cetorum cutem, a terrestri superficie internoscentes. Digni profecto, quibuscum ipse Munsterus, nauclerus transfretaret. Equidem hoc loco, vt et superius, de miraculis Islandia terrestribus agens, e Tantali; vt aiunt, horto fructus colligit, id est, ea consectatur, qua nunquam reperiuntur, nec vsquam sunt, dum miracula hinc inde conquirere, terram et pelagus verrere, ad Historia sua supplementum studet: Vbi tamen nihil nisi cotnmentitia tantum venari potest.

Vocantur autem lingua eorum Trollwal. Ne vltra peram, Munstere: Nullam siquidem es lingua nostra cognitionem adeptus: Quare merito puderet tantum virum, rem ignotam alios velle docere: Est enim eiusmodi incoeptum erroribus obnoxium complurimis, vt vel hoc tuo exemplo docebimus. Dum enim vis alijs autor esse, quomodo nostra lingua balena vel cete appellentur, detracta, per inscitiam, aspiratione, qua pene sola vocis significationem facit, quod minime verum est, affers: Non enim val nostra lingua balenam, sed electionem siue delectum significat, a verbo, Eg vel .i. eligo, vel deligo: vnde val, &c. At balena Hualur nobis vocatur: Vnde tu Trollhualur scribere debebas. Nec vero Troll Diabolum, vt tu interpretaris, sed Gigantes quosdam montanos significat. Vides igitur, quomodo in toto vocabulo turpiter, quod haud tamen mirum, erres. Leuis quidem illa in linguam nostram iniuria, in vnica tantum voce: quoniam plures, haud dubie, non noras.

Idem alijs etiam vsu venit: Non enim probandum est, quod quidam, dum Islandia descriptionem, ab Islandis acceptam, ederet, maluerit omnia, aut certe plurima promontoriorum, sinuum, montium, fontium, fluminum, tesquorum, vallium, collium, pagorum nomina desprauare (quod nostra lingua ignaris, non sciret a nostratibus accepta satis exacte legere) atque corrumpere, quam prius ab ipsis Islandis, qui turn temporis, id est, Anno 1585. In Academia Haffniensi vixerunt, quomodo singula legi ac scribi deberent, ediscere. Ipsum certe hac natiuorum nominum et appellationum voluntaria deprauatione, (qua factum est, vt ipsi ea legentes, paucissima nostra agnoscamus) in linguam nostram, alioqui puram et auitam pene elegantiam retinentem, non leuiter peccasse reputamus.

Enter page number Go  Previous Next
Page 89 of 125
Words from 90724 to 91730 of 127955