Hoc Loco Attingendum Duxi Quod Tradit Saxo Grammaticus, Danorum Celebratissimus Historicus, Islandia Fontes Quosdam Nunc Ad Summum Excrescere, & Exundare:

Nunc adeo subsidere, vt vix fontes agnoscas.

Qui etsi rariores apud nos inueniuntur, adscribam tamen similes, etiam alibi a natura productos, ne quis hic monstri quippiam imaginetur. Hos autem recitat Plinius. In Tenedo Insula vnum, qui semper a tertia noctis hora, in sextam solstitio astiuo exundet. In agro Pitinate, trans Apenninum montem, fluuium esse, qui omnibus Solstitijs astiuis exundet, brumali tempore siccetur. Refert etiam de fonte quodam satis largo, qui singulis horis intumeseat & residat. Nec id magis neglidendum: subire terras flumina, rursusque redire; vt Lycus in Asia, Erasinus in Argolica, Tigris in Mesopotamia, quibus Cardanus addit Tanaim in Moscouia: Et qua in Asculapij fonte Athenis immersa sunt, in Phaletico reddi. Et Seneca scribit esse flumina, qua in specum aliquem subterraneum demissa, ex hominum oculis se subducunt, qua consumi paulatim & intercidere constet: Eademque post interuallum reuerti, recipereque & nomen & cursum priorem. Et iterum Plinius; fluuium in Atinate campo mersum, post 20 millia passuum exire. Qua omnia, & his similia, Islandia fontes, miraculo nullo, pra cateris esse debere, ostendunt.

Omne corpus immissum continuo conuertit in saxum. His duobus adiunctis, feruore nempe, seu ardore vehementissimo, & virtute indurandi corpora, primum suum fontem describit Frisius. Et fama quidem accepi, ipse non sum expertus, existere similem fontem in Islandia, non procul a sede Episcopali Schalholt, apud villam nomine Haukadal. Habet simile Seneca, dicens, fontem quendam esse, qui ligna in lapides conuertat, hominumque viscera indurescere, qui aquam eius biberint: Et addit eiusmodi fontes in quibusdam Italia locis inueniri: quod Ouidias Ciconum flumini tribuit 15. Metamorph.

Flumen habent Cicones, quod potum saxea reddit Viscera, quod tactis inducit marmora rebus.

Et Cardanus: Georgius Agricola, inquit, in Elbogano tractu iuxta oppidum a falconibns cognominatum, integras cum corpore abietes in lapidem conuersas esse, atque quod maius est, in rimis etiam Pyritidem lapidem continere. Et Domitius Brusonius, in Sylare amne, qui radices montis eius, qui est in agro vrbis Vrsentinorum olim, nunc Contursij lambit, folia & arborum ramos in lapides transire, non fide aliorum, sed propria, vt qui incola sit regionis, (cui rei etiam Plinius astipulatur) narrat, cortices aute lapidum, annos numero ostendere. Sic (si scriptoribus credimus) gutta Gotici fontis sparsa lapidescunt. Et in Vngaria, Cepusij aqua, in vrceos infusa, lapidescit. Plinius refert etiam, vt in Ciconom flumine, & in Piceno lacu velino, lignum deiectum, lapideo cortice obduci.

Secundus algoris intolerabitis. Quantum ad secundum fontem attinet, nullus hic est quod quisquam sciat, algoris intolerabilis, sed plurimi bene frigidi, ita vt vulgaribus riuis astiuo sole tepescentibus, non sine voluptate ex frigidioribus illis aquam hauriamus. Sunt & longe frigidiores forte alibi: Nam & Cardanus in agro Corinthio e montis vertice fluentem riuum commemorat, niue frigidiorem: Et intra primum a Culma lapidem, Insanam vocatum: qua aqua cum feruere videatur, sit tamen longe frigidissima, &c.

Tertius vel melle dulcior. Neque id prorsus verum est. Non enim est vllus apud nos, qui vel minima ex parte cum mellis dulcedine conferri possit. Rectius igitur Saxo, qui fontes (quoniam plures sunt) in Islandia dicit inueniri Cerealem referentes liquorem, vt etiam ibidem non diuersi saporis solum, sed diuersi etiam coloris fontes & flumina reperiuntur.

Etsi autem tradunt Physici aquam naturaliter ex se neque saporem neque odorem habere, tamen, vt superius attigimus, veri simile est, quod alij per accidens vocant, eam sape referre qualitatem terra, in qua generatur, & per cuius venas transitum atque excursum habet: Atque hinc aquarum odores, colores, sapores, alios atque alios existere, Cuiusmodi sunt, de quibus narrat Seneca, quorum alij famem excitant, alij bibentes inebrient, alij memoria officiant, alij inuent eandem, alij vini saporem & virtutem reprasentent: [Sidenote: Lib. de mirab. auscultat.] Vt ille apud Plinium in Andro Insula fons, in templo Liberi, qui Nonis Ian: vini sapore fluat. Et apud Aristotelem fons in agro Carthaginensi, qui oleum prabeat, & guttulas Cedri odore representet. Item, Orcus fluuius Thessalia, influens in Peneum, olei instar supernatans: [Sidenote: Lib. 2. de Element.] Cuiusmodi etiam narrat Cardanus in Saxonia esse, iuxta Brumonis oppidum, fontem oleo perfusum: Et in Sueuia, iuxta Coenobium, cui Tergensche nomen est. Item, in valle mentis Iurassi. Causam huius rei putat esse bitumen valde pingue, quod oleum sine dubio contineat. Idem, famam esse ait, in Cardia, iuxta locum Dascbyli, in campo albo aquam esse lacte dulciorem. Aliam quoque iuxta pontem, qua Valdeburgum itur. Iam aquarum vini saporem referentium meminit his verbis Propertius, 3. lib. Elegiar.

En tibi per mediam bene olentia flumina Naxon, Vnde tuum pota Naxia turba merum.

Est autem Naxus Insula vna ex Cycladibus, in mari Ageo. Causam huius assignat Cardanus, quod hydromel vetustate transeat in vinum. Aristoteles commemorat Sicilia fontem, quo incola loco aceti vtantur. Idem saporum aqua causam in calorem retulit, quod terra excocta mutet & prabeat saporem aqua.

Iam de aqua coloribus ita Cardanus. Eadem est ratio colorum aqua, ait, qua & saporum: videlicet a terra originem trahere. Nam Candida est aqua, ad secundum lapidem a Glauca, Misena oppido: Rubea, vt in Radera Misena fluuio, iuxta Radeburgum: Et olim in Iudaa iuxta Ioppen: Viridis, in Carpato monte, iuxta Neusolam: Carulea aut blaua, inter Feltrium & Taruisium, & in Thermopylis etiam talem fuisse referunt: Nigerrima in Allera fluuio Saxonia, vbi in Visurgim se exonerat. Caussa sunt argilla colores, sed tenuiores. Item Aristoteles: circa Iapygiam promontorium, esse fontem, qui sanguinem fundat, addens, eam maris partem suo foetore nauigantes procul arcere. Aiunt praterea in Idumaa fontem esse, qui quater in anno colorem mutet, cum sit colore nunc viridi, nunc albo, nunc sanguineo, nunc lutulento.

Et de aquarum odore sic Cardanus. Similis ratio differentia est in odoribus. Plerumque tamen aquarum odores iniucundi sunt, quod raro terra bene oleat. Pessime olim foetabat in Alide, Anigri fluminis aqua, vsque ad perniciem, non solum piscium, sed etiam hominum. Iuxta Metonem in Messania, in puteo quodam optime olens aqua hauriebatur. Hac ideo recito, vt nullus magis in Islandia quam alibi, aquarum, colores, odores, sapores, miretur.

Quartus plane exitialis. Autor est Isidoras, esse fontem quendam, cuius aqua pota vitam extinguat: Et Plinius: Iuxta Nonarim, inquit, Arcadia, Styx (iuxta Cyllenem montem, ait Cardan. Sola equi vngula continebatur: referunt ea sublatum Alexandrum magnum) nec odore differens, nec colore, epota illico necat.

Enter page number Go  Previous Next
Page 85 of 125
Words from 86676 to 87677 of 127955