Vnde Etiam Ignes Artificiosi Aqua Minime Extinguibiles.

Item: Sunt sulphure & bitumine loca abundantia, qua sponte ardent, quorum flamma aqua minime extinguitur.

Prodidit etiam Philosophus, Aqua ali ignem. Arist. 3. de anim. Et Plin. lib. 2. Nat. Histor. cap. 110. Et Strabo lib. 7. In Nymphao excite Petra flamma, que aqua accenditur. Idem, Viret aternum contexens fontem igneum fraxinus. Quin & repentinos ignes in aquis existere, vt Thrasumenum lacum in agro Perusino arsisse totum, idem autor est. [Sidenote: Chronica Islandie.] Et anno 1226, & 1236. non procul a promontorio Islandia Reykianes, flamma ex ipso mari erupit. Etiam in corporibus humanis repentinos ignes emicuisse, vt Seruio Tullio dormienti, e capite flammam exsilijsse: Et L. Martium in Hispania, interfectis Scipionibus, concionem seu orationem ad milites habentem, atque ad vltionem exhortantem, conflagrasse, Valerius Antias narrat. Meminit etiam Plinius flamma montana, qua, vt aqua accendatur, ita terra aut foeno extinguatur. Item, Alterius campestris, que frondem densi supra se nemoris non adurat. Qua cum ita sint, mirum, homines id in sola Hecla mirari (ponam enim iam ita esse, cum non sit tamen, quod a quoquam scire potuerim) quod multis aliarum terrarum partibus seu locis, tam montanis, quam campestribus, cum ea commune esset.

Eo impetu quo apud nos globi. Sic enim Munsterus. [Sidenote: Frisius.] Mons ipse cum furit, inquit, horribilia tonitrua insonat, proijcit ingentia Saxa, sulphur euomit, cineribus egestis, tam longe terram circumcirca operit, vt ad vicesimum lapidem coli non possit, &c. Caterum oportuit potius cum Atna, aut alijs montibus flammiuomis, quos mox recitabo, comparasse, cum non deesset, non modo simile, sed prope idem: Nisi forte quod incendia rarius ex Hecla erumpant, quam alijs id genus montibus. Nam proxunis 34. annis prorsus quieuit, facta videlicet vltima eruptione, An. 1558. vt superius annotauimus. Et nihil tam magnifice dici potest de nostra Hecla, quin idem, vel maius cateris montibus flammiuomis competat, vt mox apparebit. Quod vero sulphur eiaculetur, manifestum est commentum nullo experimento apud nostrates cognitum.

Is locus est carcer sordidarum animarum. Hic prafandum esse mihi video, atque veniam a Lectore petendam quod cum initio proposuerim, de terra & incolis diuisim agere in hac prima parte tamen, qua sunt merito secunda partis miscere cogar. Euenit hoc scriptorum culpa, qui Insula situi ac miraculis, religionis incolarum particulam hanc, de opinione infernalis carceris, confuderunt. Quare etiam vt hunc locum attingamus, quis non miretur isthoc commentum ab homine cordato in Historia positum esse? Quis non miretur, viros sapientes eo perduci, vt hac vulgi deliramenta auscultent, nedum sequantur? Vulgus enim extraneorum & hominum colluuies nautica (hic enim saniores omnes tam inter nautas quam reliquos excipio,) de hoc insolito natura miraculo audiens, ingenito stupore ad istam, de carcere animarum, imaginationem fertur: Siquidem incendio nullam substerni materiam videt, quemadmodum in domesticis focis fieri consueuit. Atque hac persuasione vulgi fama inoleuit dum (vt ad maledicta optime assuefactum est) vnus alteri huius montis incendum imprecatur. Quasi vero ignis elementaris & materiatus ac visibilis, animas, i. substantias spirituales comburat. Quis denique non miretur cur eundem carcere damnatorum, non in Atna etiam, nihilo minus ignibus ac incendijs celebri, confingant? At confinxit dices, Gregorius Pontifex. Purgatorium igitur est. Sit sane: Eadem igitur huius carceris veritas qua & purgatorij. Sed priusquam longius procedamus, libet hic referre fabulam perlepidam, huius opinionis infernalis originem & fundamentum: Nempe cuidam extraneorum naui Islandiam relinquenti & turgidis velis citissimo cursu iter suum recta legenti, factam obuiam alteram similiter impigro cursu, sed contra vim tempestatum, velis & remis nitentem: cuius prafectus rogatus, quinam essent? Respondisse fertur: De Bischop van Bremen. Iterum rogatus quo tenderent? ait. Thom Heckelfeldt tho, Thom Heckelfeldt tho. Hac videns Lector vereor, ne peluim postulet dari: Est enim mendacium adeo detestandum, vt facile nauseam pariat. Abeat igitur ad Cynosarges & ranas palustres: illud enim eiusde facimus atque illarum coax, coax. Nec vero dignum est hoc commentum, quod rideatur, nedum refutetur. Sed nolo cum insanis Papistis nugari: Quin potius ad scriptores nostros conuertamur.

Atque inprimis nequeo hic, clarissimi viri, D. Casparis Peuceri, illud praterire. Est in Islandia, inquit, mons Hecla, qui immanis barathri, vel inferni potius profunditate terribilis, eiulantium miserabili & lamentabili ploratu personat, vt voces plorantium circumquaque, ad interuallum magni milliaris audiantur. Circumnolitant hunc coruorum & vulturum nigerrima agmina, qua nidulari ibidem ab incolis existimantur. Vulgus incolarum descensum esse per voraginem illam ad inferos persuasum habet: Inde cum pralia committuntur alibi in quacunque parte orbis terrarum aut cades fiunt cruenta commoueri horrendos circumcirca tumultus & excitari clamores atque eiulatus ingentes longa experientia didicerunt. Quis vero rem tam incredibilem ad te vir doctissime perferre ausus fuit? Nec enim vultures habet Islandia, sed genus aquilarum secundum, quod ab albicante cauda Plinius notauit & Pygarsum appellauit. Nec vlli sunt huius spectaculi apud nos testes: Nec denique ibidem coruos aut aquilas nidificare probabile est, qua, igni & fumo semper inimicissimo, potius a focis vel incendijs arceantur. Et nihilominus in huius rei testimonium, (vt & exauditi per voraginem montis tumultus extranei,) experientiam incolarum allegant, qua certe contraria omnia testatur. Vnde vero foramen vel fenestra illa montana, per quam clamores, strepitus & tumultus apud antipodes, periacos & antacos factos exaudiremus? De qua re multa essent, qua authorem istius mendacij interrogatum haberem, modo quid de illo nobis constaret: qui vtinam veriora narrare discat, nec tam perfricta fronte similia, incomperta, atque, adeo incredibilia, clarissimo viro Peucero, aut alijs referre prasumat.

Ast vero Munsterus cum incendij tanti & tam incredilis caussas in famosissima Atna inuestigare conatus sit, quam rem illic naturalem facit, hic vero praternaturalem imo infernalem faciat, an non monstri simile est? Caterum de Athna quid dico? Quin potius videamus quid de Hecla incendio alias sentiat Munsterus.

[Sidenote: Munsterus Cosmograph. vniuersal. lib. 1. cap. 7.] Dubium non est, inquit, montes olim & campos arsisse in orbe terrarum: Et nostra quidem state ardent. Verbi gratia: In Islandia mons Hecla statis temporibus foras proijcit ingentia Saxa, euomit sulphur spargit cineres, tam longe circumcirca, vt terra ad vicesimum lapidem coli non possit. Vbi autem montium incendia perpetua sunt, intelligimus nullam esse obstructionem meatuum, per quos modo, quasi fluuium quendam, ignes, modo flammas, nunc vero fumum tantum euomunt. Sin per temporum interualla increscunt, internis meatibus obturatis, eius viscera nihilominus ardent Superioris autem partis incendia, propter fomitis inopiam, non nihil remittunt ad tempus. Ast vbi spiritus vehementior, rursus reclusis meatibus ijsdem vel alijs, ex carcere magna vi erumpit, cineres, arenam, sulphur, pumices, massas, qua habent speciem ferri, saxa, aliasque materias foras proijcit, plerunque non sine detrimento regionis adiacentis.

Enter page number Go  Previous Next
Page 75 of 125
Words from 76478 to 77508 of 127955