Nolo Huc Rationes Seu Argumenta Physicorum Aggregare.

Vnum profecto hic cauendum est, ne dum fontium miracula pradicant scriptores, vt glaciem Islandorum, ita etiam fontes creatorum numero eximant.

Nos fontium adiuncta, qua huc scriptores pertraxerunt ordine persequemur. Primus suo perpetuo calore: Plurima sunt in Islandia therma seu fontes calidi: Pauciores ardentes: quos neque cuiquam miraculo esse debere existimamus, cum huiusmodi, vt a scriptoribus didici, passim abundet Germania, pracipue in ijs locis, qua non sunt procul ab Alpium radicibus. Nota est fama thermarum Badensium, Gebarsuiliensium, Calbensium, in ducatu Wirtebergensi, & multarum aliarum quarum meminit Fuchsius in lib. de arte medendi. Et non solum Germania, sed etiam Gallia, & longe magis omnium bonorum parens Italia, inquit Cardanus. Et Aristoteles narrat, circa Epyrum calidas aquas scaturire, vnde locus Pyriphlegeton appellatur. Atque inquam, hac ideo minus miranda, quod vt incendij montani, ita feruoris aquei caussas indagarint Natura speculatores: Aquam scilicet per terra venas sulphureas, aut aluminosas labi, indeque non calorem solum, sed saporem etiam & virtutes alienas concipere. Docuit hoc Aristoteles libro de mundo. Continet, inquit, terra in se multos fontes, vt aqua, ita & spiritus & ignis: Quidam amnium more fluunt, & vel ignescens eijciunt ferrum: Nunc tepida aqua erumpunt, nunc feruentissima, nunc temperata. [Sidenote: Lib 3. Nat. quast.] Et Seneca: Empedocles existimabat ignibus, quos multis locis apertos tegit terra, aquam calescere, si subiecti sint solo, per quod aqua transitus est. Et scite de thermis Baianis Pontanus.

Baiano sed ne fumare in littore thermas Mirere, aut liquidis fluitare incendia venis: Vulcani fora sulphureis incensa caminis Ipsa monent, late multum tellure sub ima Debacchari ignem, camposque exurere opertos. Inde fluit, calidum referens ex igne vaporem, Vnda fugax, tectis feruent & balnea flammis.

Hoc loco attingendum duxi quod tradit Saxo Grammaticus, Danorum celebratissimus historicus, Islandia fontes quosdam nunc ad summum excrescere, & exundare: Nunc adeo subsidere, vt vix fontes agnoscas. Qui etsi rariores apud nos inueniuntur, adscribam tamen similes, etiam alibi a natura productos, ne quis hic monstri quippiam imaginetur. Hos autem recitat Plinius. In Tenedo Insula vnum, qui semper a tertia noctis hora, in sextam solstitio astiuo exundet. In agro Pitinate, trans Apenninum montem, fluuium esse, qui omnibus Solstitijs astiuis exundet, brumali tempore siccetur. Refert etiam de fonte quodam satis largo, qui singulis horis intumeseat & residat. Nec id magis neglidendum: subire terras flumina, rursusque redire; vt Lycus in Asia, Erasinus in Argolica, Tigris in Mesopotamia, quibus Cardanus addit Tanaim in Moscouia: Et qua in Asculapij fonte Athenis immersa sunt, in Phaletico reddi. Et Seneca scribit esse flumina, qua in specum aliquem subterraneum demissa, ex hominum oculis se subducunt, qua consumi paulatim & intercidere constet: Eademque post interuallum reuerti, recipereque & nomen & cursum priorem. Et iterum Plinius; fluuium in Atinate campo mersum, post 20 millia passuum exire. Qua omnia, & his similia, Islandia fontes, miraculo nullo, pra cateris esse debere, ostendunt.

Omne corpus immissum continuo conuertit in saxum. His duobus adiunctis, feruore nempe, seu ardore vehementissimo, & virtute indurandi corpora, primum suum fontem describit Frisius. Et fama quidem accepi, ipse non sum expertus, existere similem fontem in Islandia, non procul a sede Episcopali Schalholt, apud villam nomine Haukadal.

Enter page number Go  Previous Next
Page 165 of 243
Words from 86406 to 86905 of 127955